SP; çocuklarda, beyin-beyincikte görülen nörolojik bozukluklar sonucu, beyin ile kas iletişimindeki sorundur.

Doğumdan önce, doğum sırasında ya da bebek doğduktan sonra 3 yıl içinde karşılaşılabilmektedir.

Beyin ve kas iletişimi sorunu sebebiyle, hayat boyu görülen bir fiziksel engel olarak karşımıza çıkmaktadır.

Dünya çapında, canlı doğan her 1000 bebeğin yaklaşık 3 tanesinde görülebilmektedir. Bu sebeple, çocuklarda en yaygın görülen fiziksel engel olarak kabul edilmektedir.

SP’nin sebebi tam olarak bilinmemekle beraber, aşağıdaki durumların riski arttırdığı görülmektedir;

  • Travmalar
  • Hamilelikte yüksek ateş
  • Hamileliğin ilk 3 ay civarında kızamık gibi döküntülü hastalık geçirilmesi
  • Prematüre doğum
  • Bebeğin anne karnında yeterli beslenememesi
  • Düşük doğum ağırlığı
  • Virüs ya da bakteri kaynaklı bazı enfeksiyonlar
  • Hamilelikte anne adayının kullandığı bazı ilaç ya da bağımlılık maddeleri
  • Beyin kanaması
  • Doğumda sırasında bebeğin kafa travması yaşaması
  • Doğumda sırasında bebeğin yeterli oksijen alamaması
  • Doğumdan sonra 3 yaşına kadar bebeğin yüksek ateşli hastalık geçirmesi
  • Bebeğin kan uyuşmazlığına bağlı sarılık geçirmesi durumunda, acil ve yeterli tedavinin yapılmaması

SP; etkilenen kol ve bacak sayısına göre aşağıdaki gibi sınıflanmaktadır;

Spastik Dipleji (Parapleji): Kol veya ayaklarda kasılmalar.

Spastik Kuadripleji: Kollar ve bacaklarda kasılmalar.

Spastik Hemiipleji: Vücutta tek taraflı kasılmalar (Sadece sağ kol ve bacak ya da sadece sağ kol ve bacak gibi)

Athetoid: İstemsiz ve sert hareketler

SP; Hareket bozukluğuna göre aşağıdaki gibi sınıflanmaktadır;

Spastik: Motor korteksteki zedelenmeden dolayı kasların sertleşmiş olması durumudur.

Ataksik: Beyincikteki zedelenmeden kaynaklanan, pozisyon ve dengeyi etkileyen durumdur.

Diskinetik: Bazal ganglionda oluşan zedelenmeden dolayı istemsiz hareketler görülmesi durumudur.

4’üncü olarak yukarıdaki 3 durumun da görüldüğü karışık tip mevcuttur.

SP’ye eşlik edebilecek durumlar;

  • İşitme ve görme gibi duyularda sorun
  • Konuşma sorunları
  • Öğrenmede güçlük
  • Davranış sorunları
  • Zeka sorunları
  • Solunum sorunu
  • Bağırsaklarda veya mesanede sorun
  • Omurgada eğrilme
  • Epilepsi
  • İç organlarda işlevsel aksamalar

Tanı ve Tedavi Aşamaları

1 yaşına kadar tanı konulması güçtür.

Fiziksel muayeneler, çocuğun bulunduğu çağa göre kazanması gereken becerilerin kontrolü ve aşağıdaki tetkikler ile tanı konmaktadır.

  • Nörolojik muayene
  • Röntgen
  • Besleme çalışması
  • Elektroansefalogram (EEG) (Beynin elektriksel çalışmasının kontrol edilmesi)
  • Kan testleri
  • MR
  • BT
  • Genetik ve metabolik kontroller

Tedavi çok yönlüdür ve çeşitli uzmanlık alanlarını içerir. Bu sayede oluşacak sorunlar en aza indirilerek daha kaliteli bir yaşam ve beceriler kazandırılır. Tedaviyi gerçekleştiren ekip, çocuğun durumuna özel ve ailenin isteklerini de göz önünde bulundurarak tedavi planlamakta ve uygulamaktadır. İlerleyici bir durum değildir. Beyin ya da beyinciğin hasar görmeyen bölgeleri geliştirilerek eğitim sağlanır.

Tedavi; cerrahi işlemleri, rehabilitasyonu ve ilaç tedavilerini içerebilmektedir.

Tedavide etkin uzmanlar;

  • Hemşire
  • Nöroşirürji Uzmanı (Bazı durumlarda selektif dorsal rizotomi ve intratekal baklofen pompası uygulanabilmektedir.)
  • Nörolog
  • Fizyoterapi Uzmanı
  • Ortopedi Uzmanı
  • Ortotist

Aşağıdaki yazılarımızdan daha fazla bilgi edinebilirsiniz;