Adet Görememe Sorunu (Amenore)
Primer Amenore
İkincil cinsiyet karakterleri ve adet başlangıcı 14 yaşına gelinmesine rağmen henüz gelişmemiş olması durumudur.
Eğer ikincil cinsiyet karakterleri (cinsel bölgede tüylenme, meme gelişimi vb.) oluşmuş ancak adet görülmemişse, primer amenore denebilmesi için 16 yaşa kadar adet kanaması beklenir.
Olası sebepleri;
- Kızlık zarının kapalı olması
- Turner sendromu
- Fiziksel gelişim gecikmesi
- Galaktozemi
- Vajinada perde
- Doğuştan gelişim bozukluğu (Rahim oluşmaması gibi)
- Testiküler feminizasyon
- Hipotalamus veya hipofiz sorunları-tümörleri
Sekonder Amenore
Normal adet döngüsü olan kadınlarda, üç ay adet kanamasının gelmemesi durumudur.
Sekonder amenore nedenleri:
- Hamilelik veya emzirme
- Doğum kontrol hapı kullanımı
- Stres
- Menopoz
- Hipotalamus- Hipofiz aksının baskılanması
- Korpus luteum kisti
- Beslenme sorunları (zayıflama)
- Hipofiz hastalıkları
- Şeker hastalığı
- Hiperandrojenemi
- Troid hormonu anormallikleri
- Polikistik over sendromu
- Kemoterapi
- Radyoterapi
- Endometrial ablasyon
- Rahim içi yapışıklık
- Sistemik steroidler, danazol, GnRh Analogları gibi ilaç tedavileri
- Prematür ovaryen yetmezlik
- Sarkoidoz
- Prolaktinoma
Teşhis;
Amenore söz konusu ise sebebi çok basit, (örneğin hamilelik) olmakla beraber kompleks de olabilmektedir. Bu sebeple bazen birkaç test ile kaynak bulunabilmekte bazense farklı yöntemlerden yardım alınmaktadır.
Teşhis için başvurulan bazı yöntemler;
- FSH, LH, Prolaktin, Troid hormon testleri
- Ultrason görüntülemesi
- CT, MR incelemeleri
- HSG
- Histeroskopi
- SİS (Sulu ultrason)
Tedavi;
Tedavi sebebe yönelik düzenlenmektedir. Ancak öncelikle; dengeli, sağlıklı, düzenli beslenme ve stresten uzaklaşma büyük önem taşır.
- Yumurtlama bozukluğuna sebep olan sorunlarda genelde hormon tedavileri uygulanır.
- Cinsel organlardaki anatomik bozukluklarda cerrahi operasyon gerekebilir.
- Beyindeki hipofiz bezinde tümör mevcutsa, genelde ilaç tedavisi ile küçülür ve adetler normale döner. Nadir durumlarda ameliyat gerekebilir.
Aşağıdaki yazılarımızdan daha fazla bilgi edinebilirsiniz;